Her ne kadar çocukların doğal olarak aktif oldukları düşünülse de, son yıllarda çocukların aktivite katılımları, televizyon izleme, video oyunları oynama ve bilgisayar kullanma gibi sedanter aktivitelerdeki artışlar nedenleri ile azalmaktadır.İngiltere’de 4–18 yaşları arasındaki çocuk ve gençler üzerinde 2000 yılında yayımlanan bir raporda, 4–6 yaş çocuklar hariç diğer çocukların çok büyük bir kısmının inaktif oldukları belirlenmiş ve bu veriler çocuklardaki obezite prevelansının artması ile ilgili yapılan çalışmalarla da uyumlu bulunmuştur.[subtitle3] Fiziksel Aktivite nedir? [/subtitle3]
Fiziksel aktivite; iskelet kasları tarafından üretilen, dinlenme enerji harcamasına ek olarak enerji harcamasında önemli artış sağlayan vücut hareketleridir. Fiziksel aktivitenin temel özelliği kas kasılması nedeniyle enerji harcamasının olmasıdır. Fiziksel aktiviteye sadece egzersiz ve spor dahil olmamakta, enerji harcamasını sağlayan boş zaman aktiviteleri, iş aktiviteleri ve günlük aktivitelerde katılmaktadır.
Çocukluk döneminde önemli ÇÜNKÜ:[list-ul type=”arrow”][li-row]Çocuk ve adölesan çağı bireylerde düzenli fiziksel aktivite; fiziksel, mental ve sosyal sağlık açısından önemlidir. Çocukluk çağından başlayan düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı sayesinde sağlıklı kemik, kas ve eklem gelişimi olmaktadır.[/li-row][li-row]Bu dönemde yapılan aktivite vücut ağırlığının kontrolünü sağlar. Özellikle vücut yağının azaltılmasını sağlayarak çocuklardaki obezite riskini minimuma düşürür.[/li-row][li-row]Bu dönemde yapılan aktivite vücut ağırlığının kontrolünü sağlar. Özellikle vücut yağının azaltılmasını sağlayarak çocuklardaki obezite riskini minimuma düşürür.[/li-row][li-row]Kalp ve akciğerlerin etkili fonksiyon gelişimini sağlamaktadır.[/li-row][li-row]Ayrıca fiziksel egzersizin plazma insülin konsantrasyonunda azalmaya, insülin duyarlılığında artışa neden olduğu ve glukoz toleransını geliştirdiği de belirlenmiştir.[/li-row][li-row]Özellikle toplam kemik yoğunluğuna ulaşmada özellikle, pubertal gelişim öncesinde fiziksel aktiviteye başlamanın daha etkin olduğu saptanmıştır.[/li-row][li-row]Çocuklar için hareket yeteneğinin gelişimi, anksiyete ve depresyon hislerinin kontrolü ve önlenmesi açısından da fiziksel aktivite önemlidir.[/li-row][li-row]Fiziksel aktivite ve spora katılımın; genç bireylerde doğal olarak kendini anlatma ve kendine güveni arttırdığı, başarı, sosyal iletişim, dayanışma ve centilmenlik ruhunu geliştirdiği, zihin yorgunluğu ve gerginliği azaltmada yardımcı olduğu bilinmektedir.[/li-row][li-row]Fiziksel aktivite ve spora katılan bireylerde sigara içme, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı ve şiddet davranışları gibi istenmeyen davranışların gelişimi daha az görülürken, sağlıklı beslenme, yeterli dinlenme gibi istendik davranışların gelişimi artmaktadır.[/li-row][li-row]Fiziksel olarak aktif çocukların ayrıca daha yüksek akademik performansa sahip oldukları da gösterilmiş olup, genç bireylerde takım oyunları ve sporlarının, sosyal bütünleşme ve sosyal yeteneklerin geliştirilmesine yardımcı olduğu da saptanmıştır. Bu nedenle akademik olarak ta teşvik edicidir.[/li-row][li-row]Çocuklarda orta şiddetteki egzersizin büyüme hormonu sentezini arttırarak boyun uzamasına yardımcı olduğu bilinmektedir.[/li-row][li-row]Aslında çocukluk çağında yapılan fiziksel aktivitenin belki de en önemli yararının;
bu dönemde kazanılan fiziksel aktivite alışkanlığının yaşam boyu sürdürülmesindeki olumlu etkisi olduğu kabul edilmektedir.[/li-row][/list-ul][subtitle]Çocukların obeziteye yatkınlığını azaltmada aktivite ŞART! [/subtitle]Çocuklar arasında diyet doğrusal olarak büyüme ve kemik mineralizasyonu ile ilişkili olduğu kadar, fiziksel aktivite ile de bağıntılıdır. Genel olarak çocuklar için ağırlık kontrol programlarının da düşük kalorili diyetlerin verilmesi, enerji alımının artırılmasına göre daha çok kullanılmakta, ancak çocuklar üzerinde yapılan çalışmalarda tek başına diyet yerine diyet – egzersiz programların bir arada yürütülmesinin daha etkin olduğu gözlenmektedir.Juvenil obezite de görülen plazma lipid profilinde ve dinlenme arteriyel kan basıncındaki yüksekliklerin uzun süreli egzersizlerle düzenlendiği yapılan çalışmalarda ortaya konmuştur.[subtitle] Okul Çağı Çocukları İçin Fiziksel Aktivite Önerileri [/subtitle][list-ul type=”arrow”][li-row]Her ne kadar fiziksel aktivitenin sağlık üzerine yararlı etkileri bilinse de, çocuklar için verilecek egzersizin şiddeti, sıklığı gibi konular çok netlik kazanmamıştır. Ancak şu an için okul çağı çocuklarının sağlıklarını korumaya yönelik haftada
en az 3 kez, orta şiddette, 20-30 dakikalık, ağırlık kontrolü içinde her gün en az 60 dakikalık orta- yoğun şiddetteki egzersizler önerilmektedir.[/li-row][li-row]Aktivitelerin seçiminde çocuğun zevk aldığı aktivitelerin seçimi, devamlılık açısından önem kazanmaktadır. Özellikle motivasyon çocuklar için geliştirilecek egzersiz programları için önemlidir. Her çocuğun yapabileceği kapasitede egzersizler belirlenmeli ve bu yaş çocukları için aktiviteler eğlenceli olmalıdır.[/li-row][li-row]Aktivitelerin seçiminde çocuğun zevk aldığı aktivitelerin seçimi, devamlılık açısından önem kazanmaktadır. Özellikle motivasyon çocuklar için geliştirilecek egzersiz programları için önemlidir. Her çocuğun yapabileceği kapasitede egzersizler belirlenmeli ve bu yaş çocukları için aktiviteler eğlenceli olmalıdır.[/li-row][li-row]Obez çocukların fiziksel aktivite programlarına katılımları azdır ve aktiviteyi bırakma normal ağırlıktaki çocuklara göre daha fazladır. Bu nedenle özellikle obez çocuklar için egzersiz seçiminde enerji harcamasını çok arttırmayan aktiviteler dahi olsa, başlangıçta kabul edilmeli ve çocuğun egzersize karşı yeteneğinin olduğu güveninin kazandırılması sağlanmalıdır.[/li-row][li-row]
Özellikle ağırlık kaldırma ve kas güçlendirmeye yönelik fiziksel aktivitelerin, optimal kemik kütlesine ulaşmada etkin olduğu gösterilmiştir. Egzersize yaşamın erken dönemlerinde başlanmanın kemik kütlesi kazanımında daha etkin olduğu bilinmektedir, bu nedenle kreş ve ilkokullardaki oyunlar ve spor aktiviteler desteklenmelidir.[/li-row][li-row]Yüzme, yürüyüş, tenis, voleybol, futbol, basketbol, hentbol yapabilecekleri ve sevebilecekleri aktivite türleridir.[/li-row][/list-ul]
EN ÖNEMLİ GÖREV OKULA VE AİLEYE DÜŞÜYOR!Okul çağı çocuklarının fiziksel aktivite alışkanlığının kazandırılmasında belki en önemli görev okullara düşmektedir. Çünkü çocuklara okulda ulaşma kolaylığı, çocuklara birden çok kez ulaşma imkânı ve öğretmenlerin eğitimi gibi konular okullarda gerçekleşebilmektedir. Ayrıca ailelerin eğitimi ile çocuklara bu konuda eğitimin verilmesi bazı ülkelerde bir program çerçevesinde başarı ile yürütülmektedir.Doğru egzersizin saptanması, uygun zamanın bulunması, öğretmenlerin, ailenin ve arkadaşların çocuğa örnek teşkil etmesi çocuk ve gençlerin fiziksel olarak daha aktif olmalarını sağlamaktadır.Ayrıca spor malzemelerinin temini, oyun ve spor aktivite alanlarının bulunması, egzersiz yapılacak güvenli mekanların yaratılması, yürüme ve bisiklet yollarının bulunması ve gece aktiviteleri için gerekli ışığın sağlanması gibi konularında belediyelerin işbirliği sayesinde hükümet tarafından belirlenen programlarla oluşturulması gerekmektedir.Sağlık çalışanları fiziksel aktivite ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazandırılmasında genç bireyler için çok büyük öneme sahiptirler. Doktorların, diğer sağlık çalışanlarının ve öğretmenlerin genç bireylere bu alışkanlıkların kazandırılmasına yönelik eğitimler vermesi ve bu eğitimlerin sürekliliğinin sağlanması önemlidir.Ayrıca aileler gittikçe hareketsiz büyüyen çocuklarını fiziksel aktivite konusuna bilinçlendirmeli ve sevebileceği spor dallarına yönlendirmelidir. Evde televizyonda ve bilgisayarda geçen vakitten her yarım saat azalışın bile çocuğun aktivitesini attırmaktadır. Özellikle yoğun ders programlarının olduğu dönemlerin dışında hafta sonu ya da yaz tatillerinin iyi değerlendirilmesi gerekmektedir. Arkadaşları ile geçirecekleri oyun saatleri veya parkta piknikte geçen zamanları bile onlara aktivite sağlayabileceği fiziksel aktivitelerdir.
